Liên danh trong đấu thầu là hình thức tham dự thầu xuất hiện nhiều trên thực tế, đặc biệt là gói thầu phức tạp, đặc thù, gói thầu hỗn hợp hay gói thầu có quy mô lớn, gói thầu có nhiều hạng mục thành phần khác nhau,… Tuy nhiên, có rất nhiều câu hỏi tình huống, vấn đề nảy sinh, thắc mắc liên quan đến “Liên danh” chẳng hạn như: Khi nào thì hình thành liên danh trong đấu thầu ? Đặt tên nhà thầu liên danh như thế nào cho đúng quy định ? Khi liên danh các bảo lãnh sẽ do ai làm ? Ai sẽ nộp E-HSDT trong trường hợp liên danh ? Thành viên đứng đầu liên danh có bắt buộc phải thực hiện khối lượng công việc nhiều nhất không ? Sai khác về tỷ lệ tham gia của thành viên giữa thỏa thuận liên danh và bảng chào giá thì xử lý thế nào ? Thành viên liên danh có được phép làm thầu phụ cho nhà thầu khác để tham gia trong cùng 1 gói thầu mà mình làm liên danh không ? Hợp đồng và các hồ sơ, thủ tục nghiệm thu, quyết toán, thanh lý từng thành viên liên danh đều phải ký vào hay có thể ủy quyền đại diện 1 thành viên liên danh ký là được ?... cần được giải đáp, làm rõ để giúp cho việc tham gia đấu thầu với tư cách liên danh của các nhà thầu được chuẩn xác, phù hợp nhất, tránh các rủi ro nảy sinh gây bất lợi cho nhà thầu. Hãy cùng Dauthaumuasam.vn tìm hiểu qua bài viết chi tiết dưới đây (đã cập nhật theo Quy định của Luật mới):
1. Trường hợp như thế nào thì nhà thầu tham gia thầu với tư cách nhà thầu liên danh ?
Khi mà điều kiện năng lực của một nhà thầu độc lập không đủ để đáp ứng yêu cầu của chủ đầu tư, Bên mời thầu hay nói cách khác là không đáp ứng đầy đủ yêu cầu của hồ sơ mời thầu đối với một gói thầu bất kỳ nào đó thì các nhà thầu cần liên danh lại với nhau để cùng tham gia đấu thầu nhằm đáp ứng toàn bộ, đầy đủ yêu cầu của hồ sơ mời thầu.
2. Đặt tên nhà thầu liên danh khi tham dự thầu như thế nào mới chuẩn xác theo quy định của pháp luật ?
Các thành viên thống nhất tên gọi của liên danh cho mọi giao dịch liên quan đến gói thầu, chẳng hạn: Công ty A với Công ty B liên danh để tham dự thầu thì tên nhà thầu liên danh ghi là “Nhà thầu liên danh Công ty A và Công ty B”.
Lưu ý:
– Trên thực tế đã có những nhà thầu gặp vấn đề rắc rối do đặt tên liên danh không đúng và không đồng bộ nhất quán xuyên suốt toàn bộ E-HSDT của mình (chẳng hạn: Tên Nhà thầu trong E-HSDT là “Công ty A và Công ty B”, nhưng tên Nhà thầu trong bảo lãnh dự thầu lại là “Nhà thầu liên danh Công ty A và Công ty B” -> về mặt pháp luật là 2 tên khác nhau) dẫn đến tình huống nhà thầu khó có thể làm rõ bổ sung, sửa đổi được, và như thế đồng nghĩa với việc sẽ gặp bất lợi trong đấu thầu…
– Vì tên nhà thầu là một phạm trù mang tính pháp lý quan trọng, do đó kinh nghiệm trong trường hợp liên danh là nhà thầu phải lấy tên theo quy cách, định dạng đã được hướng dẫn chi tiết tại mẫu bảo lãnh dự thầu kèm theo E-HSMT để làm chuẩn (chú ý đến từng ký tự), từ đó sử dụng tên này đồng bộ, nhất quán trong toàn bộ các tài liệu, thuyết minh khác trong E-HSDT của mình.
3. Thỏa thuận liên danh làm theo mẫu nào, lấy ở đâu ? Khi nào thỏa thuận liên danh được cho là không hợp lệ ?
Trường hợp nhà thầu liên danh thì thỏa thuận liên danh phải nêu rõ nội dung công việc cụ thể và ước tính giá trị tương ứng mà từng thành viên trong liên danh sẽ thực hiện theo Mẫu số 03 Chương IV của E-HSMT. Việc phân chia công việc trong liên danh phải căn cứ các hạng mục nêu trong bảng giá dự thầu quy định tại Mẫu số 12.1 (hoặc Mẫu số 12.2), Mẫu số 13A (hoặc Mẫu số 13B) Chương IV đối với gói thầu mua sắm hàng hóa, Mẫu số 11 (11A hoặc 11B hoặc 11C hoặc 11D) Chương IV đối với gói thầu xây lắp, dịch vụ phi tư vấn và không được phân chia các công việc không thuộc các hạng mục này.
Đối với gói thầu mua sắm hàng hóa, trường hợp phạm vi cung cấp chỉ bao gồm một đơn vị hàng hóa (một chiếc, một cái…) và không có dịch vụ liên quan thì nhà thầu không được liên danh với nhà thầu khác; trường hợp nhà thầu vẫn liên danh thì thỏa thuận liên danh được coi là không hợp lệ, nhà thầu sẽ bị loại.
4. Các bảo lãnh (như bảo lãnh dự thầu, bảo lãnh thực hiện hợp đồng, bảo lãnh tạm ứng, bảo lãnh bảo hành) do liên danh đứng tên đại diện hay do 1 thành viên liên danh nào đó đứng tên đại diện nhà thầu ?
– Đối với bảo lãnh dự thầu:
Theo quy định cập nhật tại điểm a, khoản 1, điều 25, Thông tư 01/2024/TT-BKHĐT: Đối với nhà thầu liên danh, các thành viên liên danh phải sử dụng cùng thể thức bảo lãnh dự thầu: bảo lãnh dự thầu điện tử hoặc bằng giấy.
Theo quy định về bảo đảm dự thầu nêu tại E-HSMT ban hành kèm theo Thông tư 01/2024/TT-BKHĐT: Trường hợp liên danh thì phải thực hiện biện pháp bảo đảm dự thầu theo một trong hai cách sau:
Cách 1: Từng thành viên trong liên danh sẽ thực hiện riêng rẽ bảo đảm dự thầu nhưng bảo đảm tổng giá trị không thấp hơn mức yêu cầu quy định tại Mục 18.2 E-CDNT; nếu bảo đảm dự thầu của một thành viên trong liên danh được xác định là không hợp lệ thì E-HSDT của liên danh đó sẽ không được xem xét, đánh giá tiếp. Nếu bất kỳ thành viên nào trong liên danh vi phạm quy định của pháp luật dẫn đến không được hoàn trả giá trị bảo đảm dự thầu theo quy định tại điểm b Mục 18.5 E-CDNT thì giá trị bảo đảm dự thầu của tất cả thành viên trong liên danh sẽ không được hoàn trả;
Cách 2: Các thành viên trong liên danh thỏa thuận để một thành viên chịu trách nhiệm thực hiện biện pháp bảo đảm dự thầu cho thành viên liên danh đó và cho thành viên khác trong liên danh. Trong trường hợp này, bảo đảm dự thầu có thể bao gồm tên của liên danh hoặc tên của thành viên chịu trách nhiệm thực hiện biện pháp bảo đảm dự thầu cho các thành viên trong liên danh nhưng bảo đảm tổng giá trị không thấp hơn mức yêu cầu quy định tại Mục 18.2 E-CDNT. Nếu bất kỳ thành viên nào trong liên danh vi phạm quy định của pháp luật dẫn đến không được hoàn trả giá trị bảo đảm dự thầu theo quy định tại điểm b Mục 18.5 E-CDNT thì giá trị bảo đảm dự thầu của tất cả thành viên trong liên danh sẽ không được hoàn trả.
Ý kiến riêng: Trong 2 cách trên, theo chúng tôi nhà thầu nên cân nhắc thiên về chọn cách 1 sẽ rạch ròi, dễ xử lý hơn, nhất là trong trường hợp phát sinh sau này dẫn đến 1 thành viên liên danh nào đó bỏ cuộc giữa chừng không chịu ký hợp đồng sau khi trúng thầu thì việc xử lý các vấn đề có liên quan đến trách nhiệm sẽ dễ hơn so với Cách 2…(lưu ý đây là ý kiến mang tính cá nhân, việc chọn cách nào do liên danh quyết định).
– Đối với bảo lãnh thực hiện hợp đồng, bảo lãnh tạm ứng, bảo lãnh bảo hành: Thực hiện theo thỏa thuận liên danh, Hợp đồng ký giữa các bên.
5. Trường hợp tỷ lệ giá trị thực hiện trong bảng chào giá/đề xuất tài chính không phù hợp, sai khác với tỷ lệ đảm nhiệm của mỗi thành viên liên danh nêu trong “Thỏa thuận liên danh” thì xử lý như thế nào ?
Theo quy định thì ”việc phân chia công việc trong liên danh phải căn cứ các hạng mục nêu trong bảng giá dự thầu”, do đó về nguyên tắc khi hình thành thỏa thuận liên danh, các bên tham gia liên danh đã phải cùng nhau bàn bạc, thảo luận, tính toán cụ thể phạm vi, khối lượng, giá trị mà từng thành viên đảm nhận, thực hiện để từ đó xác định ra tỷ lệ tham gia của từng thành viên trong bản thỏa thuận liên danh để đảm bảo sự phù hợp, đồng bộ (lưu ý các nhà thầu khi xác định hình thành liên danh tham gia đấu thầu thì cần chú ý chỗ này để đảm bảo E-HSDT của mình được chuẩn xác nhất, tránh tình huống rắc rối do tỷ lệ thành viên liên danh bất nhất trong toàn bộ E-HSDT của mình).
Nếu sau khi mở thầu phát hiện tỷ lệ giá trị thực hiện trong bảng chào giá/đề xuất tài chính không phù hợp, sai khác với tỷ lệ đảm nhiệm của mỗi thành viên liên danh nêu trong thỏa thuận liên danh thì xử lý như thế nào ? đối với vấn đề này quy định hiện hành không có quy định hướng dẫn cụ thể, do đó quan điểm, cách nhìn của chúng tôi về xử lý tình huống này các bạn có thể tham khảo như sau (nhắc lại là tình huống này các bạn tham khảo để đưa ra phương án quyết định của mình):
Trước hết do có sự khác nhau, không thống nhất, đồng bộ nhất quán về kê khai/thể hiện của cùng 1 nội dung/thông tin trong E-HSDT (ở đây là số liệu về tỷ lệ tham gia của mỗi thành viên liên danh khác nhau giữa thông tin kê khai trong bản thỏa thuận liên danh với bảng giá chào thầu) thì cần được xem xét yêu cầu nhà thầu làm rõ để nhà thầu lý giải, giải trình vấn đề chưa thống nhất này.
Tiếp sau đó dựa vào kết quả sau làm rõ bổ sung của nhà thầu có thể có các trường hợp sau:
– Trường hợp 1: Nhà thầu làm rõ và khẳng định tỷ lệ trong thỏa thuận liên danh là chính xác, do sơ suất, lỗi này nọ kia nên tỷ lệ trong bảng chào giá có sai sót và xin được đính chính, hiệu chỉnh lại tỷ lệ tham gia của từng thành viên liên danh trong bảng giá chào thầu để thống nhất, đồng bộ với tỷ lệ trong thỏa thuận liên danh (và có đính kèm bản chào giá hiệu chỉnh phần tỷ lệ tham gia của các thành viên). Việc thay đổi này sau làm rõ không làm thay đổi giá chào thầu, không làm thay đổi nội dung cơ bản của E-HSDT nên về cơ bản chấp nhận được để tiếp tục đánh giá.
– Trường hợp 2: Nhà thầu làm rõ và khẳng định tỷ lệ trong bảng giá chào thầu là chính xác, do sơ suất, lỗi này nọ kia nên tỷ lệ trong thỏa thuận liên danh có sai sót và xin được đính chính, hiệu chỉnh lại để thống nhất, phù hợp với tỷ lệ trong bảng giá chào thầu (và có đính kèm bản thỏa thuận liên danh hiệu chỉnh phần tỷ lệ tham gia của các thành viên). Việc thay đổi sau làm rõ không làm thay đổi giá chào thầu, không làm thay đổi nội dung cơ bản của E-HSDT nên về cơ bản chấp nhận được để tiếp tục đánh giá.
Tuy nhiên trong trường hợp này phát sinh vấn đề là: Do thay đổi tỷ lệ tham gia của từng thành viên liên danh trong thỏa thuận liên danh nên sẽ ảnh hưởng đến kết quả đánh giá năng lực kinh nghiệm của nhà thầu, của từng thành viên liên danh (chẳng hạn như tiêu chí về HĐTT,…), do đó phải tiến hành đánh giá lại bước năng lực kinh nghiệm. Khi đó xảy ra các trường hợp:
+ Nếu nhà thầu đáp ứng thì ok chuyển bước tiếp theo.
+ Nếu không đáp ứng thì bị loại -> và khi đó nếu đã ban hành Quyết định phê duyệt danh sách nhà thầu đáp ứng yêu cầu kỹ thuật rồi thì phải điều chỉnh lại Quyết định phê duyệt, cập nhật đăng tải trên hệ thống và thực hiện các bước đánh giá tiếp theo.
(Lưu ý: Cần làm và lưu thêm Biên bản làm việc/xử lý tình huống có sự tham gia của đại diện các bên liên quan như Chủ đầu tư, Bên mời thầu, Tư vấn đấu thầu, Tổ chuyên gia,…để ghi nhận diễn biến, quá trình xử lý tình huống phát sinh này, cũng là để lý giải câu chuyện nhìn vào hồ sơ tại sao nhà thầu liên danh này không đạt về năng lực kinh nghiệm nhưng vẫn thấy mở HSĐXTC… !).
6. Theo quy định thì từng thành viên trong liên danh phải đáp ứng những tiêu chí năng lực kinh nghiệm gì ?
Theo quy định trong E-HSMT ban hành theo Thông tư 01/2024/TT-BKHĐT (thay thế Thông tư 08/2022/TT-BKHĐT) thì từng thành viên trong liên danh phải đáp ứng yêu cầu về:
– Lịch sử không hoàn thành hợp đồng do lỗi của nhà thầu;
– Thực hiện nghĩa vụ thuế;
– Kết quả hoạt động tài chính;
– Kinh nghiệm thực hiện hợp đồng cung cấp hàng hoá tương tự: Phải thỏa mãn yêu cầu tương đương với phần công việc đảm nhận của mỗi liên danh;
– Ngoài ra còn có các tiêu chí khác (nếu có) xem chi tiết trong E-HSMT đối với mỗi gói thầu cụ thể.
Lưu ý: Trong tiêu chí đánh giá về năng lực kinh nghiệm nhà thầu liên danh có tiêu chí về doanh thu bình quân hàng năm (thường quy định yêu cầu trong 3 năm tài chính gần nhất), tuy nhiên theo quy định thì tiêu chí này không áp dụng cho từng thành viên liên danh mà áp dụng cho “tổng các thành viên liên danh”, có nghĩa là nếu trường hợp 1 thành viên liên danh có tỷ lệ đảm nhận khối lượng công việc là 50% thì doanh thu bình quân hàng năm của thành viên liên danh này có thể thấp hơn 50% mức yêu cầu doanh thu bình quân hàng năm theo yêu cầu của E-HSMT miễn là các tiêu chí về hợp đồng tương tự và chỉ tiêu tài chính, năng lực kinh nghiệm khác đều đáp ứng là ok (trong đó nhấn mạnh tỷ lệ % khối lượng tham gia của mỗi thành viên liên danh chủ yếu dựa trên khả năng đáp ứng về hợp đồng tương tự của thành viên liên danh đó).
7. Ai sẽ nộp E-HSDT trong trường hợp liên danh ?
Theo quy định tại Thông tư 01/2024/TT-BKHĐT (thay thế Thông tư 08/2022/TT-BKHĐT) thì: Trường hợp liên danh, thành viên đứng đầu liên danh (theo thỏa thuận trong liên danh) nộp E-HSDT sau khi được sự chấp thuận của tất cả các thành viên trong liên danh.
Thành viên đứng đầu liên danh sử dụng tài khoản, chứng thư số để nộp E-HSDT cho cả liên danh.
8. Thành viên liên danh có được phép liên danh với nhà thầu khác để tham gia trong cùng 1 gói thầu không ?
Theo quy định trong mẫu thỏa thuận liên danh kèm theo E-HSMT: ”Các thành viên cam kết không thành viên nào được tự ý tham gia độc lập hoặc liên danh với nhà thầu khác để tham gia gói thầu này”.
9. Thành viên liên danh có được phép làm thầu phụ cho nhà thầu khác để tham gia trong cùng 1 gói thầu mà mình làm liên danh không ?
Theo quy định tại thỏa thuận liên danh kèm E-HSMT ban hành theo Thông tư 01/2024/TT-BKHĐT thì các thành viên cam kết không thành viên nào được tự ý tham gia độc lập hoặc liên danh với nhà thầu khác để tham gia gói thầu này.
Theo đó, trường hợp nhà thầu tham gia đấu thầu với tư cách nhà thầu chính trong 1 hồ sơ dự thầu (độc lập hoặc liên danh) và có tên trong 1 hồ sơ dự thầu khác của cùng 1 gói thầu với vai trò nhà thầu phụ thì E-HSDT của nhà thầu không bị coi là vi phạm quy định nêu trên.
(tham khảo câu trả lời về xử lý tình huống tương tự TẠI ĐÂY).
10. Thành viên đứng đầu liên danh có bắt buộc phải thực hiện khối lượng công việc nhiều nhất không ?
Hiện tại pháp luật hiện hành không có quy định cụ thể về việc các thành viên trong liên danh phải theo một tỷ lệ phân chia công việc cụ thể như thế nào cả, do đó không bắt buộc thành viên đứng đầu liên danh phải thực hiện khối lượng công việc nhiều hơn các thành viên còn lại mà thành viên nào đứng đầu liên danh sẽ do các thành viên tự thỏa thuận, thống nhất trong bản Thỏa thuận liên danh.
11. Hợp đồng và các hồ sơ, thủ tục nghiệm thu, quyết toán, thanh lý từng thành viên liên danh đều phải ký vào hay có thể ủy quyền đại diện 1 thành viên liên danh ký là được ?
Theo quy định tại mẫu thỏa thuận liên danh kèm theo E-HSMT ban hành theo Thông tư 01/2024/TT-BKHĐT (thay thế Thông tư 08/2022/TT-BKHĐT) thì liên danh có thể ủy quyền, phân công cho thành viên đứng đầu liên danh thực hiện các thủ tục trừ việc ký hợp đồng, do đó mọi thành viên liên danh đều phải ký vào hợp đồng; còn các thủ tục khác ngoài hợp đồng thì không được hướng dẫn quy định cụ thể nên về nguyên tắc đối với các thủ tục như nghiệm thu, thanh quyết toán, thanh lý hợp đồng thì liên danh có thể phân công, ủy quyền cho thành viên đứng đầu liên danh thay mặt cho cả liên danh thực hiện ký xác nhận.
Tuy nhiên, theo quan điểm của chúng tôi thì đối với các thủ tục như nghiệm thu, thanh quyết toán, thanh lý hợp đồng là các thủ tục pháp lý xác nhận việc triển khai thực hiện hợp đồng đã ký giữa các bên do đó cần nên được đầy đủ các thành viên liên danh ký xác nhận sẽ đảm bảo tính phù hợp tối đa và yên tâm, an toàn nhất có thể cho các bên tham gia hợp đồng cũng như các hoạt động thanh tra, kiểm tra sau này.
Tham khảo thêm các bài viết liên quan khác dưới đây:
– Tổng hợp văn bản quy phạm pháp luật hiện hành áp dụng trong đấu thầu.
– Các mốc thời gian quy định trong đấu thầu qua mạng.
– Hướng dẫn các bước nộp hồ sơ dự thầu qua mạng thành công.
– Các lỗi, sai lầm đáng tiếc của Hồ sơ dự thầu khiến nhà thầu bị trượt thầu.
Lời khuyên hữu ích khác:
– Nhấn “like” và tham gia “theo dõi” fanpage theo đường link sau trên facebook để được thông báo cập nhật ngay lập tức các bài viết chia sẻ mới nhất: https://www.facebook.com/profile.php?id=100090478479853
– Nhấn tham gia nhóm “Đấu thầu mua sắm” trên facebook theo đường link sau để được tư vấn, hỗ trợ giải đáp thắc mắc, trao đổi, thảo luận các vấn đề mong muốn một cách kịp thời nhất: https://www.facebook.com/groups/559578899463767
Tác giả: Dauthaumuasam.vn