Vấn đề “xuất xứ hàng hóa” trong đấu thầu, mua sắm công từ trước đến nay luôn là vấn đề được rất nhiều bạn quan tâm, thắc mắc, để đáp ứng nhu cầu, hỗ trợ tốt nhất cho các bạn làm về công tác đấu thầu, mua sắm công nắm được các quy định quan trọng, mới nhất về xuất xứ hàng hóa theo Luật Đấu thầu số 22/2023/QH15, Nghị định 24/2024/NĐ-CP và các Thông tư, văn bản hướng dẫn, Dauthaumuasam.vn đã tổng hợp, biên soạn, cung cấp cho các bạn cái nhìn tổng quát, quan trọng nhất về quy định xuất xứ hàng hóa, cũng như các câu hỏi thường gặp trên thực tế để các bạn tham khảo áp dụng trong công việc của mình, chi tiết nêu dưới đây:
Trước tiên cần nắm được khái niệm về xuất xứ hàng hóa theo quy định ?
Tại mục chỉ dẫn nhà thầu thuộc E-HSMT mua sắm hàng hóa ban hành kèm theo Thông tư 06/2024/TT-BKHĐT quy định: Thuật ngữ “xuất xứ” được hiểu là quốc gia hoặc vùng lãnh thổ nơi hàng hóa được khai thác, chăn nuôi, trồng trọt, sản xuất, chế tạo hoặc chế biến tại quốc gia hoặc vùng lãnh thổ đó, thông qua quá trình chế tạo, chế biến hoặc lắp ráp để tạo thành một sản phẩm được công nhận về mặt thương mại và có sự khác biệt đáng kể về các đặc điểm căn bản so với các yếu tố cấu thành ban đầu.
Tại điểm a, b, khoản 9, điều 24, Nghị định 24/2024/NĐ-CP quy định về xuất xứ hàng hóa khi lập Hồ sơ mời thầu như sau:
“9. Quy định về nhãn hiệu, xuất xứ của hàng hóa:
a) Trừ trường hợp quy định tại điểm e khoản 3 Điều 10, khoản 2 Điều 44 và khoản 1 Điều 56 của Luật Đấu thầu, hồ sơ mời thầu không được nêu yêu cầu về nhãn hiệu, xuất xứ cụ thể của hàng hóa;
b) Đối với nội dung quy định tại khoản 2 Điều 44 của Luật Đấu thầu, trường hợp hồ sơ mời thầu có quy định về xuất xứ theo nhóm nước, vùng lãnh thổ mà không bao gồm xuất xứ Việt Nam thì hàng hóa xuất xứ Việt Nam vẫn được xem xét, đánh giá;”
Tại E-HSMT mua sắm hàng hóa ban hành kèm theo Thông tư số 06/2024/TT-BKHĐT quy định hành vi bị cấm, trong đó bao gồm: “Nêu yêu cầu cụ thể về nhãn hiệu, xuất xứ hàng hóa trong E-HSMT, trừ trường hợp quy định tại điểm e khoản 3 Điều 10, khoản 2 Điều 44 và khoản 1 Điều 56 của Luật Đấu thầu;”
Vậy hãy xem quy định tại điểm e khoản 3 Điều 10, khoản 2 Điều 44 và khoản 1 Điều 56 của Luật Đấu thầu về xuất xứ nêu ở trên được quy định cụ thể như thế nào nhe:
Tại điểm e khoản 3 Điều 10 Luật Đấu thầu quy định: Việc áp dụng ưu đãi trong lựa chọn nhà thầu được quy định như sau: “e) Đối với gói thầu mua sắm hàng hoá tổ chức đấu thầu trong nước mà có ít nhất 03 hãng sản xuất cho 01 mặt hàng xuất xứ trong nước đáp ứng về kỹ thuật, chất lượng, giá thì chủ đầu tư quyết định việc yêu cầu nhà thầu chào hàng hoá xuất xứ trong nước đối với mặt hàng này.”
Tại khoản 2 Điều 44 Luật Đấu thầu quy định: “2. Hồ sơ mời thầu được nêu xuất xứ theo nhóm nước, vùng lãnh thổ. Trường hợp gói thầu đủ điều kiện áp dụng hình thức chỉ định thầu theo quy định tại điểm đ khoản 1 và khoản 3 Điều 23 của Luật này nhưng người có thẩm quyền quyết định áp dụng hình thức đấu thầu rộng rãi, đấu thầu hạn chế, chào hàng cạnh tranh để lựa chọn nhà thầu thì hồ sơ mời thầu được quy định về xuất xứ, nhãn hiệu của hàng hóa.”
Tại khoản 1 Điều 56 của Luật Đấu thầu quy định:
“1. Việc ưu đãi trong mua thuốc thực hiện theo quy định tại Điều 10 của Luật này.
a) Đối với thuốc có ít nhất 03 hãng trong nước sản xuất đáp ứng về tiêu chí kỹ thuật theo quy định của Bộ Y tế và về chất lượng, giá thì chủ đầu tư quyết định việc yêu cầu nhà thầu chào thuốc xuất xứ trong nước đối với mặt hàng này.
b) Đối với thuốc được Bộ Y tế công bố có ít nhất 03 hãng trong nước sản xuất trên dây chuyền sản xuất thuốc đáp ứng nguyên tắc, tiêu chuẩn EU-GMP hoặc tương đương EU-GMP và đáp ứng tiêu chí kỹ thuật theo quy định của Bộ Y tế và về chất lượng, giá, khả năng cung cấp thì trong hồ sơ mời thầu, hồ sơ yêu cầu phải quy định nhà thầu chỉ chào thầu thuốc xuất xứ trong nước.”
Ngoài ra, tại điểm a, khoản 2, điều 76 và điều 77, Nghị định 24/2024/NĐ-CP quy định về xuất xứ khi lập Hồ sơ yêu cầu trong trường hợp chỉ định thầu thông thường (áp cho trường hợp chỉ có một nhà thầu được xác định để nhận hồ sơ yêu cầu hoặc trường hợp chủ đầu tư gửi hồ sơ yêu cầu cho nhiều hơn một nhà thầu) như sau: “Sử dụng tiêu chí đạt, không đạt để đánh giá về năng lực, kinh nghiệm và đánh giá về kỹ thuật. Hồ sơ yêu cầu được nêu rõ ký mã hiệu, nhãn hiệu, xuất xứ cụ thể của hàng hóa, các yêu cầu về kỹ thuật, dịch vụ có liên quan (nếu có);”
Và tại điểm a, khoản 1, Điều 101 quy định về xuất xứ trong chào giá trực tuyến rút gọn như sau:
“1. Chuẩn bị thông báo mời thầu trên cơ sở kế hoạch lựa chọn nhà thầu được phê duyệt: Thông báo mời thầu bao gồm các thông tin sau đây:
a) Yêu cầu cụ thể về xuất xứ, ký mã hiệu, nhãn hiệu, hãng sản xuất, thông số kỹ thuật của hàng hóa, thời gian giao hàng, bảo hành và các nội dung cần thiết khác (nếu có) đối với gói thầu mua sắm hàng hóa; phạm vi công việc, yêu cầu kỹ thuật, thời gian thực hiện, thời gian hoàn thành dịch vụ và các nội dung cần thiết khác (nếu có) đối với gói thầu dịch vụ phi tư vấn;”.
(Để nắm rõ các quy định về điều kiện, nguyên tắc, quy trình chào giá trực tuyến rút gọn các bạn có thể đọc quy định tại Điều 98, 99, 101, Nghị định 24/2024/NĐ-CP).
NHƯ VẬY từ những quy định quan trọng về xuất xứ hàng hóa nêu trên, có mấy câu hỏi chính trên thực tế hay gặp phải đặt ra cần phải trả lời như sau:
1. Trong những trường hợp nào thì được quy định cụ thể xuất xứ hàng hóa trong đấu thầu, mua sắm hàng hóa ?
Các trường hợp được quy định cụ thể xuất xứ hàng hóa trong hồ sơ mua sắm bao gồm:
– Đối với gói thầu mua sắm hàng hoá tổ chức đấu thầu trong nước mà có ít nhất 03 hãng sản xuất cho 01 mặt hàng xuất xứ trong nước đáp ứng về kỹ thuật, chất lượng, giá thì chủ đầu tư quyết định việc yêu cầu nhà thầu chào hàng hoá xuất xứ trong nước đối với mặt hàng này;
– Trường hợp gói thầu đủ điều kiện áp dụng hình thức chỉ định thầu theo quy định tại điểm đ khoản 1 và khoản 3 Điều 23 của Luật Đấu thầu nhưng người có thẩm quyền quyết định áp dụng hình thức đấu thầu rộng rãi, đấu thầu hạn chế, chào hàng cạnh tranh để lựa chọn nhà thầu thì hồ sơ mời thầu được quy định về xuất xứ, nhãn hiệu của hàng hóa;
– Đối với thuốc có ít nhất 03 hãng trong nước sản xuất đáp ứng về tiêu chí kỹ thuật theo quy định của Bộ Y tế và về chất lượng, giá thì chủ đầu tư quyết định việc yêu cầu nhà thầu chào thuốc xuất xứ trong nước đối với mặt hàng này;
– Đối với thuốc được Bộ Y tế công bố có ít nhất 03 hãng trong nước sản xuất trên dây chuyền sản xuất thuốc đáp ứng nguyên tắc, tiêu chuẩn EU-GMP hoặc tương đương EU-GMP và đáp ứng tiêu chí kỹ thuật theo quy định của Bộ Y tế và về chất lượng, giá, khả năng cung cấp thì trong hồ sơ mời thầu, hồ sơ yêu cầu phải quy định nhà thầu chỉ chào thầu thuốc xuất xứ trong nước;
– Khi lập Hồ sơ yêu cầu trong trường hợp chỉ định thầu thông thường (áp cho trường hợp chỉ có một nhà thầu được xác định để nhận hồ sơ yêu cầu hoặc trường hợp chủ đầu tư gửi hồ sơ yêu cầu cho nhiều hơn một nhà thầu) như sau: “Sử dụng tiêu chí đạt, không đạt để đánh giá về năng lực, kinh nghiệm và đánh giá về kỹ thuật. Hồ sơ yêu cầu được nêu rõ ký mã hiệu, nhãn hiệu, xuất xứ cụ thể của hàng hóa, các yêu cầu về kỹ thuật, dịch vụ có liên quan (nếu có);
– Thông báo mời thầu trong chào giá trực tuyến rút gọn bao gồm các thông tin sau đây: Yêu cầu cụ thể về xuất xứ, ký mã hiệu, nhãn hiệu, hãng sản xuất, thông số kỹ thuật của hàng hóa, thời gian giao hàng, bảo hành và các nội dung cần thiết khác (nếu có) đối với gói thầu mua sắm hàng hóa;…
2. Trong trường hợp nào thì hồ sơ mời thầu, hồ sơ yêu cầu phải quy định nhà thầu chỉ chào thầu hàng hóa có xuất xứ tại Việt Nam ?
Tại điểm b, khoản 1 Điều 56 của Luật Đấu thầu quy định: Đối với thuốc được Bộ Y tế công bố có ít nhất 03 hãng trong nước sản xuất trên dây chuyền sản xuất thuốc đáp ứng nguyên tắc, tiêu chuẩn EU-GMP hoặc tương đương EU-GMP và đáp ứng tiêu chí kỹ thuật theo quy định của Bộ Y tế và về chất lượng, giá, khả năng cung cấp thì trong hồ sơ mời thầu, hồ sơ yêu cầu phải quy định nhà thầu chỉ chào thầu thuốc xuất xứ trong nước;
3. Đối với mua sắm theo hình thức mua sắm trực tiếp thì hàng hóa có xuất xứ khác với xuất xứ đã trúng thầu trước đó thì có hợp lệ hay không ?
Đối với mua sắm trực tiếp, tại điểm c, khoản 5, điều 80, Nghị định 24/2024/NĐ-CP quy định: “c) Nhà thầu được đề nghị trúng thầu khi đáp ứng quy định tại Điều 61 của Luật Đấu thầu và có cùng hãng sản xuất, xuất xứ, ký mã hiệu, nhãn hiệu với hàng hóa trúng thầu trước đó. Trường hợp hàng hóa có phiên bản sản xuất, năm sản xuất mới so với hàng hóa ghi trong hợp đồng thì xử lý tình huống theo quy định tại khoản 27 Điều 131 của Nghị định này.”
(Ngoài ra có thể tham khảo thêm bài viết về chủ đề mua sắm trực tiếp tại link sau: https://dauthaumuasam.vn/quy-trinh-thu-tuc-va-bo-mau-ho-so-trien-khai-goi-thau-mua-sam-truc-tiep-theo-luat-dau-thau-so-22-2023-qh15/).
4. Trường hợp chào giá trực tuyến rút gọn thì có được quy định cụ thể xuất xứ hàng hóa hay không ?
Đối với chào giá trực tuyến rút gọn: Tại điểm a, khoản 1, Điều 101, Nghị định 24/2024/NĐ-CP quy định về Quy trình chào giá trực tuyến rút gọn như sau:
“Thông báo mời thầu bao gồm các thông tin sau đây:
a) Yêu cầu cụ thể về xuất xứ, ký mã hiệu, nhãn hiệu, hãng sản xuất, thông số kỹ thuật của hàng hóa, thời gian giao hàng, bảo hành và các nội dung cần thiết khác (nếu có) đối với gói thầu mua sắm hàng hóa; phạm vi công việc, yêu cầu kỹ thuật, thời gian thực hiện, thời gian hoàn thành dịch vụ và các nội dung cần thiết khác (nếu có) đối với gói thầu dịch vụ phi tư vấn;”
5. Trường hợp hồ sơ mời thầu có quy định về xuất xứ theo nhóm nước, vùng lãnh thổ mà không bao gồm xuất xứ Việt Nam thì hàng hóa xuất xứ Việt Nam bị loại có đúng không ?
Tại điểm b, khoản 9, điều 24, Nghị định 24/2024/NĐ-CP quy định về xuất xứ hàng hóa khi lập Hồ sơ mời thầu như sau: “b) Đối với nội dung quy định tại khoản 2 Điều 44 của Luật Đấu thầu, trường hợp hồ sơ mời thầu có quy định về xuất xứ theo nhóm nước, vùng lãnh thổ mà không bao gồm xuất xứ Việt Nam thì hàng hóa xuất xứ Việt Nam vẫn được xem xét, đánh giá;”
6. Trong quá trình thực hiện hợp đồng, trường hợp nhà thầu có đề nghị thay đổi các hàng hóa có phiên bản sản xuất, năm sản xuất mới hơn so với hàng hóa ghi trong hợp đồng nhưng có xuất xứ khác với xuất xứ trong hợp đồng đã ký thì có được hay không ?
Tại khoản 27, điều 131, Nghị định 24/2024/NĐ-CP quy định:
“27. Trong quá trình thực hiện hợp đồng, trường hợp nhà thầu có đề nghị thay đổi các hàng hóa có phiên bản sản xuất, năm sản xuất mới hơn so với hàng hóa ghi trong hợp đồng thì căn cứ nhu cầu sử dụng, chủ đầu tư được chấp thuận đề xuất của nhà thầu nếu đáp ứng đầy đủ các điều kiện sau đây:
a) Được nhà thầu thông báo bằng văn bản cho chủ đầu tư;
b) Hàng hóa thay thế và hàng hóa ghi trong hợp đồng thuộc cùng hãng sản xuất và có cùng xuất xứ;”
Ngoài ra để công tác đấu thầu của đơn vị các bạn trở lên chuyên nghiệp hơn, bài bản hơn, các bạn nên tham khảo thêm các bộ file mẫu hồ sơ thủ tục hoàn chỉnh cho từng hình thức lựa chọn nhà thầu và nhiều mẫu hồ sơ, tài liệu quan trọng khác liên quan đến đấu thầu, mua sắm đã được tổng hợp, biên soạn, chuẩn hóa theo Luật Đấu thầu 22/2023/QH15, Nghị định 24/2024/NĐ-CP, Thông tư 01/2024/TT-BKHĐT, Thông tư 06/2024/TT-BKHĐT và Thông tư 07/2024/TT-BKHĐT,… để giúp cho việc triển khai công tác đấu thầu của các bạn được hoàn hảo, yên tâm nhất, cụ thể gồm:
– Bộ mẫu thủ tục trình, quyết định thành lập Tổ chuyên gia, Tổ thẩm định, Bản phân công nhiệm vụ, quy chế hoạt động của Tổ, thủ tục mở thầu trong trường hợp chỉ có 01 hoặc 02 nhà thầu tham dự, xem và tải tại: https://dauthaumuasam.vn/bo-mau-thu-tuc-trinh-thanh-lap-to-chuyen-gia-dau-thau-to-tham-dinh-theo-luat-dau-thau-22-2023-qh15/
– Bảng quy trình thủ tục và bộ hoàn chỉnh thủ tục triển khai gói thầu có giá trị <=50 triệu đồng, xem và tải tại: https://dauthaumuasam.vn/chi-tiet-trinh-tu-thu-tuc-va-bo-file-mau-trien-khai-goi-thau-chi-dinh-thau-co-gia-tri-%e2%89%a4-50-trieu-dong-theo-luat-dau-thau-so-22/
– Bảng quy trình thủ tục kèm bộ file mẫu hoàn chỉnh thủ tục triển khai gói thầu chỉ định thầu rút gọn và khi nào thì áp dụng chỉ định thầu rút gọn, xem và tải tại: https://dauthaumuasam.vn/chi-tiet-trinh-tu-thu-tuc-va-cac-mau-trien-khai-goi-thau-chi-dinh-thau-rut-gon-theo-luat-dau-thau-so-22/
– Bảng quy trình thủ tục và bộ hoàn chỉnh thủ tục triển khai gói thầu thuê tư vấn đấu thầu, xem và tải tại: https://dauthaumuasam.vn/bo-thu-tuc-hoan-chinh-cho-goi-thau-thue-tu-van-dau-thau-theo-luat-dau-thau-22-2023-qh15/
– Bảng quy trình thủ tục kèm bộ file mẫu hoàn chỉnh thủ tục triển khai gói thầu và khi nào thì áp dụng chỉ định thầu thông thường, xem và tải tại: https://dauthaumuasam.vn/bang-quy-trinh-thu-tuc-va-bo-file-mau-trien-khai-goi-thau-chi-dinh-thau-thong-thuong-theo-luat-dau-thau-so-22-2023-qh15/
– Bảng quy trình thủ tục và bộ hoàn chỉnh thủ tục triển khai gói thầu mua sắm trực tiếp, xem và tải tại: https://dauthaumuasam.vn/quy-trinh-thu-tuc-va-bo-mau-trien-khai-goi-thau-mua-sam-truc-tiep-theo-luat-dau-thau-so-22-2023-qh15/
– Bảng quy trình thủ tục kèm bộ file mẫu hoàn chỉnh thủ tục triển khai gói thầu và khi nào thì áp dụng Chào hàng cạnh tranh qua mạng, xem và tải tại: https://dauthaumuasam.vn/quy-trinh-thu-tuc-va-bo-file-mau-trien-khai-goi-thau-chao-hang-canh-tranh-qua-mang-theo-luat-dau-thau-so-22-2023-qh15/
– Bảng quy trình thủ tục kèm bộ file mẫu hoàn chỉnh thủ tục triển khai gói thầu và khi nào thì áp dụng đấu thầu rộng rãi qua mạng, 1 giai đoạn 1 túi hồ sơ, xem và tải tại: https://dauthaumuasam.vn/bang-quy-trinh-thu-tuc-va-bo-file-mau-trien-khai-goi-thau-dau-thau-rong-rai-qua-mang-1-giai-doan-1-tui-ho-so-theo-luat-dau-thau-so-22-2023-qh15/
– Bảng quy trình thủ tục kèm bộ file mẫu hoàn chỉnh thủ tục triển khai gói thầu và khi nào thì áp dụng đấu thầu rộng rãi qua mạng, 1 giai đoạn 2 túi hồ sơ, xem và tải tại: https://dauthaumuasam.vn/bang-quy-trinh-thu-tuc-va-bo-file-mau-trien-khai-goi-thau-dau-thau-rong-rai-qua-mang-1-giai-doan-2-tui-ho-so-theo-luat-dau-thau-so-22-2023-qh15/
– Bộ mẫu thuyết minh kế hoạch, giải pháp kỹ thuật, biện pháp tổ chức cung cấp, lắp đặt hàng hóa theo TT06, xem và tải tại: https://dauthaumuasam.vn/mau-thuyet-minh-ke-hoach-trien-khai-giai-phap-ky-thuat-bien-phap-to-chuc-cung-cap-hang-hoa/
– Bộ mẫu thuyết minh kế hoạch, giải pháp kỹ thuật, biện pháp tổ chức cung cấp dịch vụ theo TT06, xem và tải tại: https://dauthaumuasam.vn/mau-thuyet-minh-ke-hoach-trien-khai-giai-phap-ky-thuat-bien-phap-to-chuc-cung-cap-dich-vu/
– Bộ mẫu thuyết minh kế hoạch, giải pháp kỹ thuật, biện pháp tổ chức thi công xây dựng theo TT06, xem và tải tại: https://dauthaumuasam.vn/mau-thuyet-minh-ke-hoach-trien-khai-giai-phap-ky-thuat-bien-phap-to-chuc-thi-cong-xay-dung-cong-trinh/
– Bộ mẫu các cam kết của nhà thầu nộp kèm E-HSDT, xem và tải tại: https://dauthaumuasam.vn/cac-mau-cam-ket-nop-kem-e-hsdt-theo-yeu-cau-cua-e-hsmt-ban-hanh-theo-thong-tu-06-2024-tt-bkhdt/
-………và rất nhiều bộ mẫu hồ sơ, tài liệu quan trọng, cần cho các hoạt động đấu thầu, mua sắm công xem và tải tại chuyên mục “thư viện tài liệu, biểu mẫu”: https://dauthaumuasam.vn/thu-vien-tai-lieu-bieu-mau/
Dauthaumuasam.vn
